De muskusrat is 30-35 cm lang, weegt 1 á 1,5 kilo heeft een donkerbruine pels, zijdelings een platte staart, kleine oortjes kraaloogjes, snorharen aan zijn neus.

De muskusrat is erg schuw en is meestal alleen in de nacht en schemering actief. Hij leeft solitair hij houdt geen winterslaap maar blijft de hele winter actief. Goede zwemmer en duiker waarbij hij zijn staart gebruikt voor het zwemmen. Onder water kan hij lange afstanden zwemmen. 2 keer per jaar in het voor en najaar gaat hij op zwerftocht in het voorjaar gaan de mannetjes (de rammen) en de vrouwen (de moertjes ) op zoek naar elkaar ten behoefte van de voortplanting , in het najaar worden de jongen dieren weggestuurd door de oude dieren en gaan ze opzoek naar een eigen territorium.

De muskusrat leeft waar het water voldoende diep is (10 cm) niet te zout leeft. Ze leven langs de oevers.

Met begroeiing van water en oeverplanten komt voor langs ,rivieren ,meren ,sloten ,beekjes ,plassen & kanalen maar ook in moerassige en venige gebieden.

De voortplantingsperiode van de muskusrat loopt van maart tot september. Na een draagtijd van 4-5 weken worden er 3-8 (14) jongen geboren. Als ze drie weken oud zijn, gaan ze met de moeder mee op de rug het water in. De jongen zijn na ongeveer 30 dagen zelfstandig, maar ze blijven nog maanden in het territorium van hun moeder. Rond de vijfde maand zijn ze geslachtsrijp. Per jaar kan het vrouwtje 3 tot 4 keer een nest werpen.

Er is een onderzoek gedaan naar muskusratten en de veiligheid van dijken. Uit het onderzoek blijkt dat graverijen van muskusratten de veiligheid van dijken kapot maakt. Waterschappen hebben de opdracht om alle muskusratten weg te halen om de boel niet kapot maken. Zolang de werking van preventieve maatregelen nog niet is aangetoond, houden de waterschappen de populatie muskusratten zo laag mogelijk. In 2013 werden voor het eerst sinds 1973 minder dan 100.000 muskusratten gevangen. In Friesland nam het aantal gevangen dieren dat jaar met 39% af.